“စံခ်ိန္တင္ ေဒၚလာေဈး၏ ေနာက္ကြယ္”
၁။ "ေဒၚလာေစ်းကစားမႈ အစိုးရစိစစ္ေနၿပီ"
လက္ရွိေဒၚလာေစ်းဆက္တိုက္ျမင့္တက္ေနတာေတြဟာ
ျပည္ပအေျခအေနထက္ ျပည္တြင္းေစ်းကစားေနသူေတြ
ေၾကာင့္ဆိုတဲ့ သုံးသပ္ခ်က္ေတြရွိေနတာေၾကာင့္
သည္ကိစၥကို အစိုးရအေနနဲ ့ စိစစ္ေနၿပီလို ့သိရပါတယ္။
ျပည္ပကုန္သြယ္ေရးအေျခအေနေတြေၾကာင့္ေမလ
ကတည္းကတက္လာတဲ့ေဒၚလာေစ်းက
၁၆ဝဝေက်ာ္သြားခဲ့ပါၿပီ။
အခုလို ေဒၚလာေစ်းေတြဆက္တိုက္ျမင့္တက္ေနတာ
ဟာ ကမၻာ့ ကုန္သြယ္ေရးအေျခအေနေတြေၾကာင့္လို႔
ဆိုေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျခအေနကေတာ့ တစ္ျခား
ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ျမင့္တက္မႈႏႈန္းထက္ပိုမိုေနပါတယ္။
ဒါဟာ ေငြေစ်းကစားသူေတြေၾကာင့္လို႔ ေငြေၾကး
ေစ်းကြက္ကလုပ္ငန္းရွင္ေတြကသုံးသပ္ေနၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံးမွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ
ဦးေဇာ္ေဌးက
"အရင္တုန္းကလိုမ်ိဳးဆိုရင္ တစ္ခါတည္းဆြဲစိလိုက္
တာေပါ့ေနာ္ အဲဒါဆိုရင္ ၿငိမ္သြားတယ္။
ဒီလိုေတာ့ အခု လုပ္လည္းမလုပ္ဘူး။
လုပ္လည္း မလုပ္ခ်င္ဘူး။
သို ့ေသာ္ ဒီ သြားေနတဲ့ many Transition ကို
ရေအာင္ လုပ္ေနတယ္။
ဝယ္တဲ့သူေတြ ဘာ့ေၾကာင့္ဝယ္လဲ။
ဘယ္ေနရာမွာသုံးလဲ။ဘယ္သူေတြက ဝယ္လဲ။
ေရာင္းတဲ့သူေတြက ဘာ့ေၾကာင့္ လဲ။
ဘယ္ကေနရတဲ့ပိုက္ဆံလဲ။
ဝယ္တဲ့သူကလည္း ဥပမာ ျမန္မာေငြနဲ ့အစိမ္းေတြ
ျပန္ဝယ္တယ္။ျမန္မာေငြက တရားဝင္ေငြလား ေငြမဲ
ေတြလား။ဘယ္ကရတဲ့ပိုက္ဆံေတြလည္း။
ဒါမ်ိဳးေပါ့ေနာ္။တိတိက်က်ကၽြန္ေတာ္တို ့ျဖစ္ေအာင္
လုပ္ေနတယ္။
အဲဒါၿပီးရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို ့သင့္ေတာ္တဲ့ action
ကေတာ့ သူ ့ဟာနဲ ့သူထြက္လာပါလိမ့္မယ္"
လို ့ေျပာပါတယ္။
ေမလေလာက္ကစၿပီးေဒၚလာေစ်းေတြကမၻာ့ေစ်းကြက္
မွာသိသိသာသာျမင့္တက္ခဲ့တယ္။ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္
မွာ ဇြန္လကစၿပီး သုံးလအတြင္း လအလိုက္ျဖစ္ေပၚ
ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ႏႈန္းေတြက
ဇြန္လမွာ ၁၄၀၀ က်ပ္ခန္ ့၊
ဇူလိုင္လမွာ ၁၄၄၀ က်ပ္ခန္ ့နဲ ့
ၾသဂုတ္လမွာ ၁၅၇၀ က်ပ္အထိ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
စက္တင္ဘာလထဲမွာေတာ့ ၁၆၀၀ က်ပ္ပတ္ခ်ာလည္
အထိေရာက္ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျပည္တြင္းမွာေဒၚလာေစ်း တက္တာေၾကာင့္
ကုန္သြယ္ေရးဦးစီးဌာနကေန ပိတ္ထားတဲ့ Re-export
လိုင္စင္ထုတ္ေပးျခင္းကိစၥမွာ ပိတ္ၿပီးတဲ့အထိ
Re-export အမ်ားအျပားရယူထားတဲ့သူေတြက ပါမစ္
ေတြေရာင္းခ်ေနတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥကိုလည္း ဘာ့ေၾကာင့္
သည္လိုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အစိုးရအေနနဲ ့စိစစ္သြား
မယ္လို ့သိရပါတယ္။
ဦးေဇာ္ေဌးက
"Re-export ပိတ္တဲ့အခ်ိန္မွာ export ပါမစ္ေတြ
အမ်ားႀကီးယူထားတယ္ဆိုတဲ့ဟာ။
ၿပီးေတာ့ ပါမစ္ျပန္ေရာင္းစားတယ္ဆိုတဲ့ ဟာေတြလည္း
သတင္းေတြၾကားရတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒါေတြက ေျပာၾကားခ်က္ေတြပဲျဖစ္တယ္။
ဒါေတြ confirm ျဖစ္ဖို ့ကြင္းဆင္းစစ္ဖို ့ႀကိဳးစားေနတယ္။
confirmation ရၿပီဆိုရင္ေတာ့ ရတဲ့အခ်က္အလက္
ေပါ့ေနာ္။
တကယ့္လက္ေတြ ့အေနအထားက ဘယ္လိုဆိုတာ
သိမွ ကၽြန္ေတာ္တို ့က လုပ္လို ့ရမွာ" လို ့ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေဒၚလာေစ်းနဲ ့အၿပိဳင္
ေ႐ႊေစ်း၊စက္သုံးဆီေစ်းနဲဲ ့အျခားအေျခခံစားေသာက္ကုန္
ေတြလည္း ျမင့္တက္ေနၿပီး ေ႐ႊေစ်းဆိုရင္
က်ပ္ ၁၀၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ခန္ ့ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ပါတယ္။
(မာရီခိုင္)
*****
၂။ "ေဒၚလာေဈး ထိုးတက္ေနျခင္းမွာ ေလာင္းကစား
ဆန္ဆန္ ေဈးကစားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဟုဆို"
ျပည္တြင္းေငြေၾကး လဲလွယ္ေရးေဈးကြက္တြင္ ေဒၚလာ
ေဈးမွာ သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ေလာင္းကစားဆန္ဆန္ ေဈးကစား
မႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ေဒၚလာေဈး ထိုးတက္ေနျခင္းျဖစ္
ေၾကာင္း နိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္ေရး ေဈးကြက္အတြင္းမွ
စုံစမ္းသိရွိရသည္။
လက္ရွိတြင္ ေဒၚလာေဈးမွာ ၁ ေဒၚလာလွ်င္ က်ပ္ ၁၆၂၀
ေက်ာ္ထိ ျမင့္တက္ေနၿပီး အခ်ိန္ပိုင္း၊ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း
အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊
ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ဗဟိုဘဏ္အေနျဖင့္လည္း
ေဈးကြက္တြင္ ညို၍ မရျဖစ္ေနေၾကာင္း ျမန္မာ က်ပ္ေငြ
ႏွင့္ နိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္သူမ်ား က ေျပာသည္။
နိုင္ငံျခားေငြ ေရာင္းဝယ္သူ ဦးခင္ေမာင္ဝင္း က
“က်ရင္လည္းဇြတ္က်တယ္။
အခုကေတာ့ ေလာင္းကစားဆန္ဆန္ သြားေနေတာ့
အတက္ပဲ သြားေနတယ္။
ဥပမာ Money changer ကို ဗန္းျပၿပီးေတာ့ ကစားေန
တဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။ ဒါမ်ိဳးေတြ ရွိတယ္။
တေန႕ကို (ေဒၚလာ) သန္းနဲ႕ခ်ီၿပီးေတာ့ ေဈးကြက္မွာ
ဝင္ကစားေနၾကတယ္။ အကြာအေဝးကို ညေနက်ရင္
အေလွ်ာ္အစားလုပ္တယ္” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဦးမင္းခင္ က
“ဒီတရားမဝင္ ေငြေၾကးသက္ေရာက္မႈက ျမန္မာျပည္မ
ောေတာ္ေတာ္ႀကီးတယ္။
တရားမဝင္ စီးပြားေရး က႑ေပါ့။
ဒါကလည္း အ႐ြယ္အစား ဘယ္ေလာက္ႀကီးတယ္
ဆိုတာ ဘယ္သူမွ အတိအက်မသိဘူး။
အဲေတာ့ တရားဝင္စီးပြားေရးနဲ႕ ဆတူေလာက္ရွိလား။
ပိုႀကီးလား ေျပာရခက္တယ္”ဟု ရွင္းျပသည္။
နိုင္ငံျခား ေငြေဈးကြက္ေလ့လာသူ ဦးစန္းဝင္းကေတာ့
ေဈးကြက္အတြင္း၌ အျမင့္ဆုံးဆိုသည့္ စံခ်ိန္တင္ေဈး
သို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ္လည္း ေလာေလာဆယ္တြင္
ေလႏွင့္ အေရာင္းအဝယ္ျပဳလုပ္မႈမ်ား မ်ားေနသည္ဟု
ဆိုသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ေဒၚလာေဈးႏႈန္းျမင့္တက္မႈ
မွာ အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ႏွိုင္းယဥ္လွ်င္ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း
ခန႔္ ေဖာင္းပြမႈ ရွိလာေၾကာင္း ေဒၚလာေရာင္းဝယ္ေရး
လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားက ေျပာသည္။
ပို႔ကုန္၊ သြင္းကုန္လုပ္ငန္းရွင္ ေဒါက္တာစိုးထြန္း က
“က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြ အပါအဝင္ ေငြရွိတဲ့သူေတြက
ေဒၚလာ ဝယ္ယူ စုေဆာင္း တာေပါ့။
အမွန္ေတာ့ ေဒၚလာ ဝယ္ခ်င္တဲ့သူေတြက ျပန္ေရာင္း
ခ်င္ရင္ေတာင္ ၃၊ ၄ သိန္းေရာင္းဖို႔ မလြယ္ဘူး ။
ဒါေၾကာင့္ ဝယ္ယူ စုေဆာင္းတဲ့ လူေတြရွိတယ္။
ဒီလူေတြေၾကာင့္ ျဖစ္သင့္တဲ့ ေဈးထက္ ပိုၿပီးတက္
လာတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အမွန္ေတာ့ ေဒၚလာေဈး
ဒီေလာက္ေတာ့ တက္ဖို႔ မလြယ္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ျပည္တြင္းေငြေၾကး ေဈးကြက္တြင္ ေဈးကစားၾကျခင္းမွာ
ေမွာင္ခိုေဈးကြက္ ေပၚလာၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္လာ
ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေဒၚလာေဈး တက္လာျခင္းသည္
တိုင္းျပည္ စီးပြားေရးအေပၚ ရိုက္ခတ္လာေၾကာင္း
စီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးမင္းခင္ က ေျပာသည္။
ဦးမင္းခင္ က
“ေဒၚလာေဈးျမင့္တက္တာက ဘာကိုရိုက္ခတ္လဲ
ဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ စီးပြားေရးလႈပ္ရွားမႈ ရွိသင့္
သေလာက္ ရွိေနတယ္ဆိုတာျပတယ္။
အခုတက္တာက ျပည္တြင္းေဈးကြက္ လူပ္ရွားမႈေၾကာင့္
ျဖစ္နိုင္တယ္” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒ အျဖစ္ ဦးေဆာင္သည့္
အမ်ိဳးသားစီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္ေရး ေကာ္မတီ
တြင္ စီးပြား/ကူးသန္း၊ စီမံ/ဘ႑ာဝန္ႀကီးမ်ား၊ ဗဟိုဘဏ္
ဒုဥကၠ႒ အစရွိသည့္ တာဝန္ရွိသူမ်ား ပါဝင္ၿပီး
ထိုေကာ္မတီက ရန္ကုန္တိုင္းရွိ ေငြေၾကးအေရာင္းအဝယ္
ျပဳလုပ္ေနေသာသူမ်ားကို ေခၚယူ ေတြ႕ဆုံထားသည္။
ေဒါက္တာ စိုးထြန္းကေတာ့ လက္ရွိႀကဳံေတြ႕ေနရသည့္
ေဒၚလာေဈးျပႆနာ ရင္းျမစ္ကို အေျဖရွာႏိုင္ေရး၊
အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္မွ ယြမ္ေငြကို
ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ေဒၚလာအျဖစ္ ျပန္ဝင္ေနသည့္
အေျခအေနအပါအဝင္ အခ်က္ ၇ ခ်က္ကို အမ်ိဳးသား
စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရး ေကာ္မတီထံ
တင္ျပထားၿပီး လာမည့္ အပတ္တြင္ ေကာ္မတီဘက္မွ
အေၾကာင္းျပန္လာလိမ့္မည္ဟုဆိုသည္။
ေဒါက္တာစိုးထြန္း က
“ေငြေၾကးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဈးကြက္မရွိဘူး။
မရွိေတာ့ ဗဟိုဘဏ္က သတ္မွတ္တာ ေဈးတမ်ိဳး၊
အျပင္မွာ ေဈးတခု ျဖစ္ေနတယ္။
ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တရားဝင္ေဈးကြက္ ျဖစ္လာဖို႔
တင္ျပထားတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ျပည္တြင္း၌ ေငြေၾကးဝယ္ယူသူမ်ားကို ဗဟိုဘဏ္မွလည္း
ေတြ႕ဆုံလိုေၾကာင္း ေျပာၾကားထားသည္ဟုလည္း
ေဒါက္တာ စိုးထြန္းက ေျပာသည္။
ေဒၚလာေဈး တက္ေနသည့္ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍
အစိုးရအေနျဖင့္ အမ်ားျပည္သူမ်ား၏ အႀကံဉာဏ္မ်ား
ယူၿပီး ယခုထက္ပို၍ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ သင့္ေၾကာင္း၊
ပညာရပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ရႈေထာင့္မွ လုပ္ေဆာင္ရမည့္
အခ်က္မ်ားလည္းရွိေၾကာင္း၊
တရားမဝင္ လုပ္ကိုင္ ေနသည္မ်ားကိုလည္း တရားဝင္
အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ လုပ္ကိုင္လာနိုင္ေစရန္ ေဆာင္႐ြက္
ေပးသင့္ေၾကာင္း စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဦးမင္းခင္ က
ေျပာသည္။
(မ်ိဳးပပစန္း)
credit - Kumudra &
Irrawaddy Publishing Group
**********
“အိမ္ျခံေျမ လမ္းဆံု” မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ာ -
------------------------------------------------
အိမ္ျခံေျမနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေၾကာ္ျငာမ်ားအား
ေအာက္ပါ link ကိုႏိွပ္၍ ေလ့လာႏိူင္ပါတယ္။
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1183546585087612&id=726764717432470&substory_index=0
